سالمندی معمولا به آخرین دوره چرخه زندگی گفته میشود که همه موجودات زنده را در بر میگیرد و این پدیده در مقایسه با گذشته رو به افزایش است. البته باید گفت که نمیتوان برای سالمندی حد و مرزی تعیین نمود و مشخص کرد چه زمانی به یک شخص سالمند گفته میشود، زیرا جریان جسمی و روحی پیری در میان افراد متفاوت است. سالمندی فرآیندی زمانی است که افرادی که به سن 65 سالگی و بالاتر از آن برسند در معرض آن قرار میگیرند
افزایش طول عمر انسانها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دستاوردهای قرن 21 بوده و سالخوردگی جمعیت پدیدهای است که برخی از جوامع بشری با آن روبرو شده و یا خواهند شد. این پدیده ناشی از بهبود شرایط بهداشتی است که منجر به پیشگیری از بیماریها و در نهایت افزایش امید به زندگی شده است. همچنین از دستاوردهای مهم توسعه اقتصادی و اجتماعی دو قرن اخیر، با توسعه بهداشت، کاهش اساسی و مستمر مرگ و میر است. این روند از اواخر قرن 18 در انگلستان و کشورهای اسکاندیناوی شروع شده تا در قرن بیستم به کشورهای درحال توسعه ختم میگردد.
ملتهائی که در قرن بیستم، امروزی و مدرن شدهاند، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سلامت آنها پیشرفت نموده و مرگ و میر ناشی از برخی بیماریهای شایع عفونی و انگلی در آنها به حداقل رسیده و در نتیجه این ملتها تا میانسالی و کهنسالی میتوانند زندگی کنند. در سالهای اخیر امید زندگی تا دهه هفتم و بالاتر افزایش یافته است که ناشی از افزایش توجه به مفاهیم سلامت و کیفیت زندگی، در طول دهههای اخیر است. امروزه شبکه گستردهای از عوامل اجتماعی، تحت عنوان تعیین کنندههای سلامت یا عوامل موثر بر سلامت، ازآنها یاد میشود. این نگرش به بیماری و سلامت در دورهای ظهور کرده است که صاحبنظران علوم سلامت از آن به عنوان، انتقال اپیدمیولوژیک، یاد میکنند. بسیاری از بیماریهای دوره انتقال اپیدمیولوژیک با بیماریهای سالمندی انطباق دارند.
روند رو به رشد پیر شدن جمعیتها و بیماریهای مزمن کنونی از علل مشابهی سرچشمه میگیرند که عبارتند از : رشد خدمات بهداشتی و پیشگیری، کاهش مرگ و میر و کاهش باروری و در نتیجه انتقال جمعیتی که آغازی برای پیدایش جمعیتهای سالمند محسوب میشود، رشد تکنولوژی درمانی و درمان اثر بخشتر بیماریهای حاد و نیز افزایش متوسط عمر. چنین پدیدههائی بار بیماری را به سوی بیماریهای مزمن هدایت میکند که نه پیشگیری از آن آسان است و نه درمان آن کم هزینه. البته کشورهای در حال توسعه از بار مضاعف بیماریها رنج میبرند. بهاین معنی که بیماریهای عفونی و بیماریهای مزمن همزمان در آنها ایجاد عوارض میکند. بر این اساس میتوان گفت سالمندی هر چند بیماری نیست اما بار بیماریها در آن بسیار چشمگیر میباشد. فراوانی بالای بیماریهائی نظیرفشارخون، بیماریهای قلبی، سکته، دیابت، سرطان، بیماریهای تنفسی، بی اختیاری ادرار، کاهش قدرت بینائی و شنوائی، ضعف استخوانی عضلانی و اختلالات روانی از جمله عوامل موثر بر آن شناخته میشوند. چنین روندی البته برای کشوری نظیر کشور ما که ویژگیهای جمعیتی و اقتصادی با ساختار در حال توسعه دارد، بسیار چالش بر انگیز است، زیرا سالمندی جمعیت ممکن است در این کشورها با فقر پایدار همراه باشد. همچنین باید توجه داشت با افزایش امید زندگی و کاهش میزان باروری، نسبت افراد و اقع در سنین 60 سال و بالاتر در سراسر جهان در روندی سریع رو به رشد بوده است، به گونهای که پیر شدن جمعیت یکی از مهمترین چالشهای بهداشت عمومیدر قرن 21 میلادی خواهد بود.